“Ziek is ziek”, zei mijn moeder vroeger en stopte ons zonder pardon in bed. Protesteren dat je toch naar school wilde, had geen zin. Mijn moeder was onverbiddelijk. Als kind was ik zelden ziek en ik ging graag naar school. Blij als ik iedere keer weer was, als een schoolvakantie was afgelopen, is het dan ook geen wonder dat ik lerares ben geworden.
“Ziek is ziek”, zegt mijn vriend en sommeert me voor de derde dag op rij school te bellen dat ik niet kom werken. Ik heb een flink virus te pakken. Hoewel ik vind dat hij gelijk heeft, kost het me moeite om me ziek te melden. In mijn hoofd vechten de lessen die uit zullen vallen om een plekje op de eerste rij.
Havo 4 wil weten wanneer de spreekbeurten ingehaald moeten worden. Havo 5 weet niet hoe het verder moet met de beschouwing. Mavo 4 wil nu toch eindelijk wel oefenen met luistervaardigheid en atheneum 6 heeft mijn hulp echt nodig bij het literaire thema-essay.
Ik wens dat ze zwijgen, al die uren en al die klassen. Elke dag dat ik ziek ben, knagen de schuldvragen in mijn buik. ‘Ben ik wel ziek genoeg?’ ‘Zou ik misschien niet toch mijn lessen kunnen geven?’ ‘Als ik nou alleen die lessen geef en daarna weer snel mijn bed in duik?’
Dat ik twee keer per dag moet bellen met school om de stand van mijn ziekte te bespreken, verergert mijn schuldgevoel. Ik verantwoord mijn ziekzijn twee- tot driemaal daags als een bitter medicijn. Op de eerste ochtend bel ik om 7 uur de roostermaker en daarna de rector. ‘s Middags om half 1 bel ik de roostermaker en zeg ik hem dat ik denk dat het de dag erna wel zal gaan. ‘s Avonds komt mijn koorts terug en bel ik nogmaals de roostermaker: het gaat toch niet. De volgende dag bel ik opnieuw rond het middaguur: morgen ben ik er ‘ijs en weder dienende’ weer! Maar vanochtend om 7 uur, omdat de nacht ronduit knudde was, pleeg ik nogmaals een telefoontje. Hoewel ik om 3 uur pas sliep, lig ik er om 6 uur al wakker van.
Hester IJsseling schreef gisteren op haar blog ‘Emancipatie van de leraar‘ over de grote verantwoordelijkheid die op de schouders van de leraar rust, maar dat niet iedere leraar die voelt. Reken maar dat ik hem wel voel. En met mij vele anderen. Zo reageerde een oud-collega op mijn griepvirus: “Wat fijn dat je vóór de vakantie ziek bent! Ik heb dat altijd in de vakantie.” Ik herken het fenomeen: uitgesteld ziekzijn, zoals een motor die er na een rit van 900 km op de plaats van bestemming pas de brui aan geeft.
Zelfs als ik ziek ben, vind ik het moeilijk om mezelf rust te gunnen. Vaak ga ik alweer te snel aan de slag, waardoor ik blijf kwakkelen. Het zou beter zijn om goed naar mijn lichaam te luisteren, maar m’n verantwoordelijkheid schreeuwt harder. Dat is de valkuil van elke leraar die zich verantwoordelijk voelt en ik trap er met open ogen in. Ik kan beter mijn moeders raad opvolgen, want die had gelijk: “Ziek is ziek”.